Chăn nuôi dê hiện nay phát triển mạnh ở nhiều địa phương bởi lẽ dê là loài động vật dễ nuôi, ăn tạp và có khả năng kháng bệnh cao, sinh sản nhanh hơn trâu bò, giúp nhiều hộ gia đình ổn định kinh tế. Để chăn nuôi dê đem lại năng suất cao thì việc quan tâm đến nhu cầu dinh dưỡng của dê là hết sức quan trọng.
1.Nguồn thức ăn cho dê
Thức ăn của dê rất đa dạng, phong phú, dễ tìm kiếm do dê có đặc tính ăn tạp. Nguồn thức ăn của dê chủ yếu gồm ba loại là thức ăn thô xanh, thức ăn củ quả và các phụ phế phẩm nông – công nghiệp. Khác với giống cỏ nuôi bò thịt nên bà con cần chú ý
Thức ăn thô xanh
– Thức ăn thô xanh bao gồm tất cả các loại cây, cỏ có trong thiên nhiên hoặc gieo trồng mà dê ăn được khi còn tươi xanh như: so đũa, bình linh, rau, bèo… Các loại cỏ nuôi dê như cỏ voi, cỏ stylo, cỏ paspalum, cỏ mulato II, cỏ va06, cỏ alfalfa và đặc biệt là cỏ ghine hay còn gọi là cỏ sả.
– Cỏ ghine có nguồn gốc từ Thái Lan, phát triển sinh nhánh và mọc thành bụi lớn. Hạt giống cỏ Ghine có nhiều đặc tính quý như: sinh trưởng mạnh, năng suất cao, khả năng chịu hạn, chịu nóng và chịu bóng cây tốt, dễ trồng và sống được trên nhiều loại đất khác nhau.
– Do có khả năng chịu được hạn và bóng râm, nên có thể trồng cỏ ghine xen với cây lâm nghiệp hoặc cây ăn quả, trồng ven bờ đê, ven đường,… vừa có tác dụng trong việc phủ đất chống xói mòn và giữ ẩm, vừa tận thu chất xanh cho chăn nuôi dê rất tốt. Cỏ ghine cho thu hoạch 8- 10 lứa/năm và năng đạt 100- 200 tấn/ha.
– Các loại thức ăn xanh có tỷ lệ nước cao (65 – 85%). Tuy nhiên, một số thức ăn xanh được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng khi tính theo thành phần vật chất khô.
– Thức ăn thô xanh có thể coi là nguồn cung cấp vitamin quan trọng. Thức ăn thô xanh là thức ăn ngon miệng đối với dê vì có ít xơ, nhiều nước và mùi vị thơm ngon.
Thức ăn củ, quả
Thức ăn củ quả có hàm lượng tinh bột, đường cao nhưng nghèo về đạm, béo và ít xơ. Có thể dùng làm nguyên liệu phối hợp với khẩu phần thức ăn tinh. Tuy nhiên một số loại củ quả có chứa chất độc acix xianhydric (HCN) vì vậy cần phải xử lý trước khi dùng hoặc dùng với số lượng hạn chế.
Các phụ phế phẩm nông – công nghiệp
Một số sản phẩm ngành công nông nghiệp chế biến lương thực cho ra một số lượng lớn phụ phế phẩm như cám, bã, rỉ đường,… là nguồn thức ăn rất tốt cho dê. So với thức ăn thô xanh và củ quả thì các phụ phế phẩm nông công nghiệp có giá trị dinh dưỡng cao hơn.
– Cám gạo: hàm lượng vật chất khô trong cám cao 85- 90%, đạm thô 8- 15%, cám có thể làm nguyên liệu phối hợp trong khẩu phần cho dê từ 10 – 15%.
– Bã đậu nành đậu xanh: cũng là nguồn thức ăn tốt cho dê.
– Hèm bia: có tỷ lệ nước cao 80- 95%, đạm thấp 2.7- 6,3%, có thể dùng trong khẩu phần ăn của dê.
2. Điều kiện sinh hoạt cho dê
Về chuồng nuôi
Khi làm chuồng trại nuôi dê phải đảm bảo sạch sẽ, thông thoáng, tránh nắng nóng, ẩm ướt. Vật liệu làm chuồng có thể làm bằng gỗ, thép hoặc tre nứa. Giá đỡ chuồng nên xây bằng gạch cho chắc chắn. Cửa lên xuống chuồng dê có độ rộng khoảng 60 – 70cm, nên làm cầu thang cho dê lên xuống được dễ dàng. Sàn chuồng phải làm bằng phẳng và cách mặt đất tối thiểu 50- 70cm.
Nền chuồng cần láng bằng xi măng có độ dốc từ 15- 20% để dễ làm vệ sinh và thoát nước tốt, có công trình thu gom và xử lý chất thải phù hợp đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường và thuận lợi cho việc tiêu độc khử trùng.
Về công tác vệ sinh, phòng bệnh cho dê
– Để tạo điều kiện cho dê sinh trưởng và phát triển tốt nhất, giảm thiểu được những rủi ro xảy ra do dịch bệnh thì bà con phải thực hiện tốt công tác vệ sinh và phòng bệnh cho đàn dê.
– Thường xuyên quét dọn vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, thoáng mát, tiêu độc khử trùng 2 lần/tháng, đảm bảo chuồng trại mùa đông ấm áp, mùa hè mát mẻ.
– Để tránh tình trạng dê bị mắc các bệnh như tụ huyết trùng, lở mồm long móng, đậu dê,…. thì bà con nên tiêm phòng và tẩy giun cho dê theo định kỳ. Quan tâm, chăm sóc và phát hiện kịp thời khi dê mắc bệnh để thực hiện cách ly, tránh tình trạng lây lan khi cần thiết.
Nhu cầu về dinh dưỡng của dê là nền tảng cho việc phát triển đàn dê bền vững và cho hiệu quả kinh tế cao. Để được tư vấn về việc mua giống cỏ trồng làm thức ăn cho dê, đảm bảo đủ dinh dưỡng cho dê phát triển tốt nhất bà con có thể đọc thêm các bài viết tại website https://cochannuoi.com/ hoặc liên hệ hotline của HT SEEDS – 0964 693 226 để được tư vấn chi tiết.